HƯỚNG DẪN TRỊ CÁC BỆNH ĐƯỜNG RUỘT BẰNG PP THỰC DƯỠNG ( PHẦN 3): CÁC CHỨNG RỐI LOẠN ĐƯỜNG RUỘT

1.TÁO BÓN

Một người khỏe mạnh sẽ có nhu động ruột bình thường, thường là 1 lần 1 ngày. Phân thường có hình dạng dài, màu vàng, nổi và ra khỏi hậu môn dễ dàng. Trong xã hội hiện đại, phần đông mọi người hay gặp các vấn đề về bài tiết. Nhiều người trong số họ mắc chứng táo bón. Tình trạng này thường có 2 dạng. Ở dạng thứ nhất, đi ngoài thường khó khăn và gây đau đớn hoặc khó đi ngoài. Ở dạng thứ hai, có thể họ không đi ngoài trong 3 hoặc 4 ngày, thậm chí trong một số trường hợp là 7 đến 10 ngày.

Táo bón thường đi kèm với nhiều sự rối loạn của ruột từ viêm túi thừa đến trĩ. Bên cạnh việc thay đổi chế độ ăn tăng thêm nhiều chất xơ, bác sĩ điều trị táo bón bằng các loại thuốc nhuận tràng, dung dịch điện giải hay bằng cách thụt.
 

Những triệu chứng sau đây có thể xuất hiện cùng chứng táo bón, và trong một số trường hợp chúng là nguyên nhân gây ra táo bón : sốt, dị ứng, viêm da, phát ban (đặc biệt là trên mặt), tiểu đường hoặc tụt huyết áp, đau đầu, mệt mỏi, nghe khó, khí phế thũng, kinh nguyệt bất thường, mất ngủ, ung thư, hay rối loạn tâm lý, bao gồm bực tức, căng thẳng, suy giảm khả năng suy nghĩ và đánh giá, mất tập trung, trầm cảm, có cái nhìn bi quan về cuộc sống, có xu hướng phụ thuộc vào người khác.

Táo bón có thể được nhận biết qua chuẩn đoán những dấu hiệu trên môi. Ruột liên quan đến môi dưới. Phần trên của môi dưới liên quan đến ruột non trong khi phần dưới của môi dưới liên quan đến ruột già. Môi dưới bị phồng cho thấy táo bón có nguyên nhân từ việc ruột bị suy yếu và lỏng. Môi dưới bị co rút cho thấy ruột bị căng cứng và táo bón có nguyên nhân từ việc ăn quá nhiều đồ dương.

Có 2 loại táo bón cơ bản : 

  + Loại có xu hướng âm hay bành trướng, đến từ việc ĂN ÍT ngũ cốc nguyên cám, đậu và các sản phẩm từ đậu, rau tươi (đặc biệt là các loại rau xanh lá), rong biển, hay các thức ăn nhiều chất xơ, khoáng chất khác hay các thức ăn giàu tính thực vật, hoặc đến từ việc ăn quá nhiều bột, đường tinh chế, thức ăn dầu mỡ và các thức ăn nhiều tính âm. Trong trường hợp này, ruột bị không đủ sức co lại và quá yếu để có thể thực hiện nhu động ruột.

  + Loại còn lại có nguyên nhân đến từ việc ĂN QUÁ NHIỀU thực phẩm động vật, đồ nướng, quá nhiều muối, và các thực phẩm nhiều tính dương khác. Trong trường hợp này, ruột bị tắc nghẽn, cứng hơn và phân trở nên nhỏ, rắn và nặng mùi. Bạn đọc có thể tự chẩn đoán tình trạng bệnh lệch về âm hay dương ở BẢNG 1 và  chọn chế độ ăn phù hợp với tình trạng ở BẢNG 2 tại đây 

Hãy chú ý: Dùng các loại hạt (gạo, lúa mì,…) nguyên cám làm món ăn chủ đạo trong bữa ăn, không ăn các loại hạt đã qua tinh chế. Giảm thiểu tối đa các thức ăn từ bột (bột gạo, bột mì...). Có thể ăn mỳ (noodle) nhưng chỉ vài lần một tuần.

Tránh các loại đường đơn (đường tinh chế, mật ong và socola). Nếu bạn thích ăn thịt, tốt nhất hãy chọn cá hay hải sản và chỉ ăn vài lần một tuần. Giảm thiểu dầu mỡ, kể cả dầu thực vật.

Đừng ăn dầu chưa qua chế biến, như trong các món salad. Dầu luôn luôn nên được nấu lên, ví dụ như áp chảo trong trường hợp làm nước sốt. Dầu mè được khuyên dùng nhất.

Tránh ăn rau củ có xuất xứ từ vùng nhiệt đới như cà chua, cà tím và tiêu hay ớt. Tránh ăn các loại khoai tây và khoai từ (yams), ngoại trừ khoai môn và củ mài (khoai núi) cho đến khi bạn khỏi chứng táo bón.

Hàng ngày nên ăn các loại rau xanh lá nhiều chất xơ (như phần lá của củ cải hay cà rốt) và các loại rau dạng rễ (củ cải, cà rốt, ngưu bàng,…), ăn cả là tốt nhất, không nên gọt vỏ.
 

Lượng muối (miso, tương, muối biển) ăn vào nên ở mức trung bình, nhưng đừng giảm đi quá nhiều. Hàng ngày cũng nên ăn một ít rong biển. Giảm lượng thức ăn xuống và nhai nhiều hơn. Tránh ăn quá khuya.
 

Các phương pháp điều trị tại nhà cũng rất hữu ích trong việc chữa táo bón. Trong trường hợp táo bón do ruột bị dãn, có thể thử một số cách sau đây:
 

  + Bột sắn dây đun quấy với mơ muối và tương (UME-SHO KUZU) hay Trà bancha nấu với mơ muối và tương (UME-SHO BANCHA ) mỗi buổi sáng trong vòng 10 ngày; sau đó là 2-3 lần một tuần trong vòng 3-4 tuần

>>> Click vào tên sản phẩm để tìm hiểu về công dụng và cách sử dụng từng loại sản phẩm sau : Mơ muối lâu năm, tương tamari , trà bancha 

 + Ăn 1 đến 2 bát cơm nhỏ trộn konnayaku rán mỗi ngày trong 5 ngày; và sau đó 2 đến 3 lần một tuần trong 3 tuần (Konnyaku là một loại khoai truyền thống vùng Đông Á, có nhiều chất xơ và khi nấu lên có dạng sền sệt. Nó có bán ở các cửa hàng thực phẩm ở phương Đông hay ở Nhật)

+ Ăn một ít rau mầm đậu đen với tỏi tây hàng ngày trong 3 đến 5 ngày.
 

+ Ăn 1 bát đậu đen nấu với phổ tai và củ cải khô mỗi ngày trong 1 tuần.
 

+Vừng đen được nấu chín cũng rất có ích.
 

+Ăn mì SOBA với củ mài nạo thường xuyên để chữa chứng táo bón.
 

+ Đối với táo bón do nguyên nhân ăn quá chặt, hãy ăn rộng ra với các thực phẩm như các loại rau nhưng không nấu chín hoặc chỉ nấu sơ, nước ép táo ấm,  KANTEN (thạch) trái cây và các thức ăn có tính âm tốt khác để kích thích bài tiết.
 

+ Những phương pháp sau đây có thể giúp rửa ruột một cách nhanh chóng :

    - Đun nhỏ lửa DẦU MÈ VỚI TƯƠNG ĐẬU NÀNH VÀ GỪNG NẠO.
     Trộn đều lên và uống.

    - Thụt bằng trà bancha và muối biển cũng có hiệu quả.

+ Trong 7 đến 10 ngày, chế độ SEMI-FASTING cũng có hiệu quả : hãy giảm lượng và số các bữa ăn và nhai thật kĩ. Tuy nhiên, hãy ránh kết thúc chế độ này trong vài ngày hay nhiều hơn 10 ngày. Thường thì sự thèm ăn cực mạnh sau khi ăn trở lại có thể loại bỏ những tác động tích cực của chế độ này.
 

+ Uống men vi sinh 32 tỉ lợi khuẩn để cân bằng hệ vi khuẩn đường ruột giúp ngăn ngừa táo bón hiệu quả . (Xem thông tin sản phẩm men vi sinh 32 tỉ lợi khuẩn tại đây) 

+ Có thể dùng một số loại thuốc hay thực phẩm chức năng trong một thời gian ngắn nếu bạn muốn, nhưng bạn cần ngừng dùng chúng càng sớm càng tốt, để tránh những ảnh hưởng tiêu cực có thể gây hại đến cơ thể cũng như tránh để bị phụ thuộc vào chúng.
 

+ Thuốc đông y, châm cứu, yoga và các phương pháp điều trị truyền thống khác có thể được sử dụng dưới sự giám sát của một thầy thuốc đáng tin cậy. Nếu bạn đang bị những căn bệnh khác thì phương pháp điều trị căn bệnh đó có thể gây ra táo bón. Trong trường hợp này, hãy thảo luận với bác sĩ của bạn.
 

2.BỆNH TIÊU CHẢY

Bình thường, phân thường to, dài, nhẹ, mềm và nổi trên mặt nước. Phân mà nhỏ, rắn, sẫm màu là dấu hiệu của bệnh táo bón, còn nếu có dạng lỏng, nhão là dấu hiệu của bệnh tiêu chảy. 

Tiêu chảy có 2 dạng : 

   + Dạng âm hơn có nguyên nhân từ việc dùng quá nhiều thức ăn và đồ uống âm tính. Tiêu chảy cấp kèm sốt cao thường do nguyên nhân ăn quá nhiều đường và kem. Triệu chứng phân mềm, bất thường mà không kèm sốt thì thường do dùng quá nhiều trái cây, nước ép hay các đồ uống khác.
   + Dạng còn lại nặng hơn, sẫm màu hơn do ăn quá nhiều thực phẩm động vật, đặc biệt là thịt, cá hay hải sản hầm và kết hợp với nhiều loại thức ăn khác.

Đối với dạng âm hơn, hãy ăn gạo lứt rang, bánh gạo lứt, Kem bột sắn ( KUZU-CREAM ) hay Bột sắn quấy trong với mơ muối (UME-KUZU) hay Bột sắn quấy trong với mơ muối và nước tương đậu nành (UME-SHO KUZU ) sẽ giúp ruột co lại và ngăn ngừa tình trạng phân bị nhão. Một số phương thuốc điều trị khác có thể tham khảo là MƠ MUỐI hay TRÀ ĐẬU ĐEN.

Nếu tiêu chảy do bị lạnh, hãy dùng CHÁO GẠO LỨT nấu với hành tăm hoặc dùng TRÀ GỪNG. Đối với trẻ nhỏ bị tiêu chảy, hãy dùng Kem bột sắn ( KUZU-CREAM) với gia vị rong biển kombu hoặc  trà Bancha nấu với mơ muối và nước tương đậu nành (UME-SHO BAN ) phiên bản nhẹ.

>>> Click vào tên sản phẩm để tìm hiểu về công dụng và cách sử dụng từng loại sản phẩm sau : Mơ muối lâu năm, tương tamari , trà bancha , bột sắn dây nguyên chất

Ngoài ra, có thể chườm nóng bằng MUỐI hoặc GẠC GỪNG lên vùng bụng hoặc ruột. Đối với trường hợp bị tiêu chảy nặng, nên tắm bằng nước gừng.
Đối với dạng dương hơn, hãy ăn CỦ CẢI BÀO, KUZU CREAM (kem bột sắn), mơ muối khô dưới dạng trà. Ngoài ra, CAO KHOAI MÔN hay CAO LÁ XANH cũng giúp ích cho bệnh này.

Để phòng tránh tiêu chảy trong tương lai, cần tuân theo chế độ ăn Thực dưỡng chuẩn. Bạn đọc có thể tự chẩn đoán tình trạng bệnh lệch về âm hay dương ở BẢNG 1 và  chọn chế độ ăn phù hợp với tình trạng ở BẢNG 2 tại đây . Ngũ cốc nguyên cám, các loại đậu và sản phẩm từ đậu, các loại rau và rong biển đều có nhiều chất xơ và các dưỡng chất khác giúp điều hòa lại chức năng của ruột và nhu động ruột.

>>> Click vào tên sản phẩm để tìm hiểu về công dụng và cách sử dụng từng loại sản phẩm sau : Mơ muối lâu năm, tương tamari , trà bancha , bột sắn dây nguyên chất

3.CHƯỚNG BỤNG

Đau, chướng bụng, đầy hơi hay ợ hơi, thường do nguyên nhân ăn các thức ăn cực dương hay cực âm, nấu không đúng cách hay có một thói quen ăn uống hỗn loạn và bất thường (ăn quá nhanh, nhai không kỹ, nuốt vội vàng,…). Thức ăn từ động vật, các loại thực phẩm từ bơ sữa, tinh bột tinh chế, đồ uống có ga và các loại thức ăn mang tính axit khác có thể làm tăng lượng khí ga do rối loạn sự lên men của các vi khuẩn trong đường ruột.

Nấu các loại đậu không đúng cách là nguyên nhân thường xuyên dẫn đến đầy hơi trong xã hội hiện đại. Tuy vậy, đậu được làm đúng cách : ngâm đầy đủ, thêm gia vị hợp lý, nấu cẩn thận sẽ không gây ra chứng đầy hơi. Hơn thế nữa, đậu có chất lượng tiêu chuẩn “thực dưỡng” sẽ làm tăng khả năng tiêu hóa và điều hòa nhu động ruột. Người dân châu Phi, châu Á và người Mỹ bản địa thường mắc chứng đầy hơi sau khi ăn các thực phẩm làm từ bơ sữa bởi vì họ không hấp thu được lactose có trong sữa 

Bánh mỳ ngọt làm từ bột mỳ trắng và đường cũng có thể gây ra chứng đầy hơi. Để loại bỏ chứng chướng bụng và đầy hơi, người bệnh hãy tuân theo một chế độ ăn tiêu chuẩn, cân bằng giữa âm và dương. Bạn hãy tập trung chú ý vào việc nhai kỹ (50 lần hoặc hơn), bao gồm cả đồ uống. Đồng thời, bạn hãy có một thói quen ăn uống hợp lý: ăn đúng bữa, tránh ăn quá nhiều, không ăn vặt vào ban đêm và hạn chế ăn vặt giữa các bữa ăn.

Đồ uống bột sắn, bao gồm Bột sắn quấy với tương đậu nành và mơ muối (UME-SHO KUZU) và Kem bột sắn (KUZU CREAM)  có thể làm tăng khả năng tiêu hóa và phòng tránh chứng đầy hơi.

>>> Click vào tên sản phẩm để tìm hiểu về công dụng và cách sử dụng từng loại sản phẩm sau : Mơ muối lâu năm, tương tamari , bột sắn dây nguyên chất
 

4.BỆNH TRĨ

 

Bệnh trĩ là sự sưng tấy hay xuất hiện các bướu gây đau đớn trong tĩnh mạch xung quanh vùng hậu môn. Bệnh có dấu hiệu đau rát khi đi ngoài, thường xuyên cảm thấy ngứa, đôi khi có thể bị chảy máu.

Dạng trĩ mang tính âm có nguyên nhân từ việc dùng quá nhiều đồ ăn có tính bành trướng (âm) dẫn đến chảy máu mao mạch ở trong ruột thẳng do mao mạch bị phình to và đứt.

Dạng trĩ mang tính dương có nguyên nhân từ việc dùng quá nhiều đồ ăn mang tính co rút (dương) làm cho mô của ruột thẳng bị co lại và dẫn đến chảy máu. Trong cả 2 trường hợp trên, người bệnh cần tuân theo một chế độ ăn chuẩn và loại bỏ các thức ăn cực âm hay cực dương như thịt gia súc, gia cầm, trứng, đường hay các sản phẩm từ bơ sữa.

Những người mắc bệnh trĩ do yếu tố âm cần tránh dùng nước trái cây, salad và uống quá nhiều nước trong khi những ai mắc bệnh trĩ do yếu tố dương cần tránh các thực phẩm động vật, đồ nướng, hạn chế tối đa muối và các thức ăn chứa nhiều muối.

Trong nhiều trường hợp, bệnh trĩ có thể chữa trị trong khoảng 4-6 tháng bằng cách tuân theo tuân theo chế độ ăn uống thực dưỡng, loại bỏ các thức ăn cực âm và cực dương, đặc biệt là thực phẩm từ bơ sữa, kem, trái cây, nước ép, đường, các thực phẩm âm tính khác và tránh uống quá nhiều.

 Trong khi bệnh trĩ được điều trị, thậm chí là chỉ một ít cam cũng có thể làm giãn và phình thành ruột. Người bệnh nên ăn các loại rau giàu chất xơ, dai như tỏi tây, cải xoăn, cải xoong, lá cà rốt, lá củ cải thường xuyên để tăng cường chức năng cho ruột. Bên cạnh đó, hãy ăn một ít rong biển HIJIKI mỗi ngày trong vài tuần.

Bạn đọc có thể tự chẩn đoán tình trạng bệnh lệch về âm hay dương ở BẢNG 1 và  chọn chế độ ăn phù hợp với tình trạng ở BẢNG 2 tại đây . Đối với các vết sưng tấy, bạn có thể đắp CAO BẮP CẢI. Ngoài ra, hàng ngày có thể dùng 1-2 chén UME-KUZU-LOTUS TEA (Trà sen, bột sắn với mơ muối) trong 5-7 ngày. Sen sẽ giúp làm xẹp các vết phồng.

 

5.BỆNH THOÁT VỊ 

Thoát vị xuất hiện khi thành ruột bị lỏng, giãn và sa xuống. Trong khi phẫu thuật là cách điều trị hay được sử dụng, thì khả năng co của ruột chỉ có thể được phục hồi thông qua một chế độ ăn và lối sống cẩn thận, đúng đắn.

Trong khi hầu như các yếu tố âm là nguyên nhân gây ra thoát vị nhưng đôi khi các thức ăn cực dương có thể làm gia tăng mức độ bệnh, gây ra sự căng cứng và táo bón, làm các mô ruột sa xuống và nhô ra ngoài vùng hậu môn. Nếu các mô ruột bắt đầu lồi ra ở vùng hậu môn, hãy đắp 1 chiếc khăn thật  nóng lên chỗ đó, xoa thêm một chút dầu vừng rồi ấn chỗ mô bị lồi trở lại bằng ngón tay.

Bạn đọc có thể tự chẩn đoán tình trạng bệnh lệch về âm hay dương ở BẢNG 1 và  chọn chế độ ăn phù hợp với tình trạng ở BẢNG 2 tại đây

 

6.HỘI CHỨNG RUỘT KÍCH THÍCH 

Tình trạng này, hay còn gọi là viêm đại tràng co thắt, đi kèm chứng tiêu chảy hay táo bón kinh niên, đặc biệt là sau bữa ăn hay bị chướng bụng, đầy hơi hay ruột bị co rút. Khi mắc chứng này, tiêu hóa có thể vẫn bình thường nhưng số lần đi ngoài, tính chất phân có thể bị hỗn loạn trong vòng vài tuần hay vài tháng một lần.

Sự rối loạn còn có thể gặp ở trẻ em và thường xuyên bắt đầu từ giai đoạn đầu của tuổi trưởng thành. Hội chứng này có xu hướng tăng lên trong giai đoạn bị stress và căng thẳng hay gặp những biến đổi lớn trong cuộc đời.

Từ góc nhìn thực dưỡng, hội chứng ruột kích thích có thể có nguyên nhân từ yếu tố cực dương hoặc cực âm, thường thì là cả hai. Bạn đọc có thể tự chẩn đoán tình trạng bệnh lệch về âm hay dương ở BẢNG 1 và  chọn chế độ ăn phù hợp với tình trạng ở BẢNG 2 tại đây.

UỐng bột sắn quấy trong với tương tamari và mơ muối với 1 thìa CỦ CẢI BÀO thêm vào lúc nấu xong sẽ rất hữu ích cho tình trạng này.

>>> Click vào tên sản phẩm để tìm hiểu về công dụng và cách sử dụng từng loại sản phẩm sau : Mơ muối lâu năm, tương tamari , bột sắn dây nguyên chất

Để chữa trị sự chảy máu, bạn hãy thêm một ít củ sen bào vào đồ uống trên. Hãy dùng cả 2 đồ uống hàng ngày trong 10 ngày. CƠM NẮM GẠO LỨT được khuyên dùng trong tình trạng này. Ngoài ra, bạn hãy nhai kĩ, khoảng 100 lần mỗi miếng. Có thể đắp một tấm CAO BẮP CẢI lên vùng bị ảnh hưởng, nhưng điều này không thường xuyên cần thiết và cũng không bắt buộc.
 

Trong Đông Y, hệ thống ruột khỏe mạnh liên quan đến cảm giác đầy đủ, an toàn và hạnh phúc. Sự kết hợp của chế độ ăn thiếu chất và lối sống rối loạn, những thay đổi đột ngột trong đời, những khó khăn hay những thách thức và căng thẳng có thể gây ra hội chứng này. Trong trường hợp này, hãy luyện tập thể dục thể thao ở mức độ vừa phải; thực hành các loại massage như DO-IN hay SHIATSU; các bài tập tâm lý hay tâm linh như THIỀN, QUÁN và hát các bài hát vui vẻ mỗi ngày.
 

7.CHỨNG SAY TÀU , SAY XE , SAY DO CHUYỂN ĐỘNG

Chứng say do chuyển động có biểu hiện hoa mắt, chóng mặt, toát mồ hôi, buồn nôn và một số triệu chứng không thoải mái khác khi di chuyển bằng máy bay, oto, xe buýt hay tàu hỏa. Nó thường đi kèm biểu hiện hệ thống ruột bị rối loạn và có thể dẫn đến nôn mửa.

Thông thường, tình trạng này được điều trị bằng thuốc chống nôn, thuốc giãn cơ hay miếng dán chống say và một số loại thuốc khác. Đơn giản hơn, có một số phương thuốc chống say tàu xe có thể chuẩn bị ở nhà như MUỐI VỪNG (dùng riêng hoặc hòa với TRÀ BANCHA); MƠ MUỐI (ăn cả quả hay hòa với trà), và GỪNG (uống trà). Một số người còn dùng mơ muối như một lá cao để đắp lên rốn và giữ chắc ở đó rong suốt chuyến đi để đỡ say xe. DO-IN hay MÁT XA có thể cũng giúp ích.

>>> Xem thêm : GIẢI PHÁP ĐƠN GIẢN VÀ HIỆU QUẢ CHỐNG SAY TÀU XE VÀ CÁC VẤN ĐỀ VỀ TIÊU HÓA VỚI MƠ MUỐI

Ấn vào huyệt ruột non 17, vết lõm đằng sau xương hàm phía dưới tai trong 1 phút và hít thở sâu. Lặp lại vài lần cho cả 2 bên.

Tai là bộ phận chi phối khả năng giữ thăng bằng của cơ thể. Ấn huyệt tim số 6 ở giữa cổ tay, giữa 2 xương cánh tay và cách điểm bắt đầu của bàn tay khoảng 1 inch (2.54 cm) sẽ giúp làm dịu nỗi lo lắng và giảm sự buồn nôn. Giữ chắc ở đó khoảng 1 phút và thư giãn, lặp lại vài lần ở mỗi tay.

Ấn huyệt trị say tàu xe 

Trên đây Thực Dưỡng Thiên Ân đã gửi đến các bạn các bệnh lý rối loạn đường ruột thường gặp . Bài tiếp theo chúng tôi sẽ tổng kết lại cách ăn uống sinh hoạt để phòng và điều trị các bệnh lý về đường ruột theo phương pháp thực dưỡng . 

(Tổng hợp dựa trên hướng dẫn của nhà thực dưỡng  Michio Kushi)