Podcast Dưỡng Sinh  5 :Gan Nhiễm Mỡ- Căn Bệnh ”Thầm Lặng” Đang Gia Tăng và Giải Pháp Trị Liệu Tự Nhiên

1. Gan Nhiễm Mỡ Là Gì và Vì Sao Lại Phổ Biến?

• Gan nhiễm mỡ là khi có quá nhiều chất béo tích tụ trong các tế bào gan.
• Lá gan, với vai trò xử lý độc tố và chuyển hóa chất dinh dưỡng, sẽ gặp khó khăn khi phải chứa quá nhiều mỡ.
• Mặc dù gan rất "kiên cường", nhưng nếu tình trạng này kéo dài, sẽ dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng.
• Điều đáng lo ngại là bệnh thường diễn ra âm thầm, không có triệu chứng rõ ràng ở giai đoạn đầu, khiến nhiều người chỉ phát hiện ra khi bệnh đã trở nặng.

2. Thủ Phạm Gây Ra Gan Nhiễm Mỡ

• Gan nhiễm mỡ thường xuất phát từ lối sống và chế độ ăn uống thiếu khoa học.
• Không chỉ những người thừa cân, béo phì mà cả người gầy cũng có thể mắc bệnh.

Nguyên nhân chính:

+ Chế độ ăn uống và lối sống không lành mạnh:

• Đồ ngọt và tinh bột tinh chế: Ăn quá nhiều đồ ngọt như trà sữa, đồ ngọt từ trái cây, mật ong, nước ép, bánh kẹo, hay bia chứa đường khiến gan phải làm việc vất vả để xử lý. Tinh bột tinh chế như mì tôm, bún, phở, bánh mì làm đường tràn vào máu nhanh, buộc gan phải liên tục chuyển hóa.
• Thức ăn nhanh và chiên rán: Đồ chiên ngập dầu, thực phẩm chế biến sẵn không chỉ khó tiêu mà còn làm tăng men gan, gây viêm gan.
• Rượu bia và chất kích thích: Lạm dụng rượu bia, đồ uống có cồn và các chất kích thích khác là nguyên nhân trực tiếp gây tổn hại cho gan.
• Thức khuya và ít vận động: Thức đêm, ngủ ban ngày hoặc lười vận động khiến lượng calo nạp vào lớn hơn lượng calo tiêu hao, tạo điều kiện cho mỡ tích tụ.

+Thừa cân, béo phì: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất, chiếm 50-70% số bệnh nhân gan nhiễm mỡ.

+Người gầy vẫn bị gan nhiễm mỡ: 30-50% bệnh nhân gan nhiễm mỡ là người gầy.

• Lý do có thể là do tích tụ nhiều mỡ nội tạng, đặc biệt quanh gan, hoặc rối loạn chuyển hóa do ăn uống kém, thiếu protein, giảm cân quá nhanh khiến gan phải chuyển hóa chất béo để tạo năng lượng.
• Yếu tố di truyền hoặc các bệnh lý tiềm ẩn như tiểu đường cũng là nguyên nhân.

+Sử dụng thuốc và các bệnh lý đi kèm:

• Một số loại thuốc như thuốc giảm đau, hạ sốt, kháng sinh, thuốc nội tiết tố, hoặc thuốc lá có thể gây tích mỡ và độc cho gan.
• Các bệnh lý rối loạn chuyển hóa như mỡ máu cao, tiểu đường tuýp 2 (chiếm 66,3% người tiểu đường) và huyết áp cao cũng thường đi kèm với gan nhiễm mỡ.

3. Các Giai Đoạn và Triệu Chứng Của Bệnh

Gan nhiễm mỡ được chia thành 3 giai đoạn dựa trên lượng mỡ và mức độ tổn thương gan:

• Giai đoạn 1 (nhẹ): Lượng mỡ dưới 10%. Giai đoạn này thường không có biến chứng và ít biểu hiện bất thường, chức năng gan vẫn bình thường.
• Giai đoạn 2 (trung bình): Lượng mỡ khoảng 10-20%. Bắt đầu có thể xuất hiện các triệu chứng như mệt mỏi, khó tiêu, chức năng gan suy giảm nhẹ.
• Giai đoạn 3 (nặng): Lượng mỡ trên 30%. Đây là giai đoạn nguy hiểm, dễ biến chứng thành xơ gan và ung thư gan, chức năng gan suy giảm nghiêm trọng.

Triệu chứng:

• Ở giai đoạn đầu, bệnh thường không có triệu chứng rõ ràng.
• Các dấu hiệu chỉ xuất hiện khi chức năng gan giảm hơn 50% hoặc bệnh đã tiến triển sang giai đoạn 2, 3.
• Lúc này, người bệnh có thể cảm thấy uể oải, mệt mỏi, khó tiêu, mất ngủ hoặc thức giấc giữa đêm, suy nghĩ không minh mẫn.

4. Biến Chứng Nguy Hiểm Nếu Không Điều Trị

Nếu không được kiểm soát tốt, gan nhiễm mỡ có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng:

• Viêm gan: Mỡ trong gan tạo ra các gốc tự do, gây viêm và phá hủy tế bào gan.
• Xơ gan: Các tế bào gan bị tổn thương và chết đi, thay thế bằng mô sẹo, làm gan cứng và biến đổi cấu trúc. Khoảng 30-35% bệnh nhân gan nhiễm mỡ ở Việt Nam có nguy cơ tiến triển thành xơ gan.
• Ung thư gan: Đây là hậu quả nặng nề nhất và cuối cùng của gan nhiễm mỡ.
• Các bệnh lý rối loạn chuyển hóa khác: Đặc biệt là bệnh tiểu đường.
• Những diễn biến này thường xảy ra âm thầm trong nhiều năm, khiến nhiều người chỉ phát hiện ra khi gan đã viêm nặng hoặc xơ hóa một phần.

5. Chẩn Đoán và 4 Bước "Đào Thải" Gan Nhiễm Mỡ Tại Nhà

• Gan nhiễm mỡ thường chỉ được phát hiện ở giai đoạn muộn hoặc thông qua các khám sức khỏe định kỳ như siêu âm, xét nghiệm máu.
• Tin vui là 80% khả năng điều chỉnh gan nhiễm mỡ nằm ở việc thay đổi lối sống và chế độ ăn uống, còn thuốc men thường chỉ là hỗ trợ và không cần thiết trong đa số trường hợp.

Dưới đây là 4 bước bạn có thể áp dụng:

• Bước 1: Thay đổi lối sống
  • Đốt cháy calo dư thừa: Đảm bảo lượng calo nạp vào thấp hơn lượng calo tiêu hao. Gan nhiễm mỡ và mỡ nội tạng là những loại mỡ được ưu tiên đốt cháy đầu tiên. Giảm 10% trọng lượng cơ thể có thể loại bỏ tới 2/3 mỡ gan.
  • Vận động nhẹ nhàng sau ăn: Thay vì nằm ngay sau bữa ăn, hãy đi lại hoặc làm việc nhà nhẹ nhàng, đặc biệt là vào buổi trưa.
  • Tập thể dục đều đặn: Tập ít nhất 30 phút mỗi ngày. Hãy bắt đầu từ từ, đều đặn để cơ thể thích nghi, sau đó tăng dần cường độ và thời gian. Vận động giúp máu huyết lưu thông, ngủ ngon và giảm mỡ gan.
  • Ngủ sớm: Giúp cải thiện sức khỏe tổng thể và có tác động tích cực đến việc giảm mỡ gan.
• Bước 2: Điều chỉnh các bệnh lý rối loạn chuyển hóa đi kèm
  • Kiểm soát tốt các bệnh lý như mỡ máu cao, tiểu đường, huyết áp cao để giảm gánh nặng cho gan.
• Bước 3: Chế độ ăn uống hợp lý
  • Ưu tiên:
    • Các thực phẩm mà gan không phải chuyển hóa nhiều.
    • Thực phẩm hữu cơ càng nhiều càng tốt vì thuốc trừ sâu, phân hóa học, và các chất phụ gia khác làm cho gan khó chịu.
    • Giảm nước vừa phải nhưng không giảm quá nhiều.
    • Ăn rau lá màu xanh, rong biển.
    • Người gầy uống thêm váng cháo gạo lứt. Ăn thêm 1 muỗng yến mạch với cơm lứt.
    • Dùng các loại gia vị như: Tekka miso giúp bổ máu, natto miso, mugi miso cung cấp đạm và men tự nhiên.
    • Người béo phì có thể nhịn ăn 1 ngày. Sau khi nhịn ăn toàn phần thì chỉ nên ăn cháo gạo lứt với rau cải một thời gian ngắn.
  • Hạn chế hoặc tránh:
    • Đồ ngọt (trà sữa, đồ ngọt từ trái cây, mật ong, nước ép hoa quả, bánh kẹo, nước ngọt, bia), đồ chiên rán ngập dầu, thực phẩm chế biến sẵn, tinh bột tinh chế (mì tôm, bún, phở, bánh mì), rượu bia và đồ uống có cồn.
    • Tránh ăn khuya.
    • Giảm lượng thực phẩm và nhai kỹ hơn.
    • Tránh hoặc hạn chế uống thuốc, thuốc bổ, vitamin càng ít càng tốt vì các thứ này gây thêm gánh nặng cho gan.
• Bước 4: Sử dụng tác nhân chống oxy hóa (thảo dược)
  • Đây là bước hỗ trợ, không phải chính yếu. Một số loại thảo dược chứa chất chống oxy hóa có thể giúp bảo vệ tế bào gan, giảm viêm nhiễm, tổn thương và giúp phục hồi.
  • Những thảo mộc và chiết xuất chính được lưu truyền trong nhân gian và kiểm chứng bởi các nghiên cứu hiện đại giúp hỗ trợ giảm mỡ máu bao gồm:
    1. Tinh chất nghệ (Curcuminoids):
       • Được dùng từ lâu ở Trung Quốc, Ấn Độ và Đông Nam Á để cải thiện lưu thông máu.
       • Có thể giúp duy trì mức cholesterol và triglyceride ở mức bình thường, đồng thời giữ tỷ lệ cholesterol tốt (HDL) và xấu (LDL) khỏe mạnh.
       • Là chất chống oxy hóa tự nhiên, giúp ngăn chặn quá trình oxy hóa có hại của chất béo trong cơ thể.
    2. Tinh chất trà xanh (Catechins):
       • Là thành phần quan trọng của trà xanh, rất có lợi cho cơ thể.
       • Giúp điều hòa mỡ máu, duy trì mức cholesterol và triglyceride bình thường.
       • Hỗ trợ tỷ lệ HDL/LDL khỏe mạnh, giảm hấp thu cholesterol ở ruột và thúc đẩy quá trình chuyển hóa cholesterol.
       • Là chất chống oxy hóa mạnh, giúp loại bỏ các chất gây hại dư thừa và tăng cường hệ miễn dịch, đặc biệt ở người lớn tuổi.
       • Chiết xuất trong sản phẩm đã loại bỏ caffein nên không gây mất ngủ.
    3. Rượu sáp cây mía:
       • Là hỗn hợp của 8 loại rượu sáp chiết xuất từ mía.
       • Nhiều nghiên cứu cho thấy nó có thể giúp duy trì mức cholesterol và tỷ lệ HDL/LDL khỏe mạnh bình thường.
    4. Cây cốt khí (Tinh chất Resveratrol):
       • Cây cốt khí rất giàu resveratrol, một chất tự nhiên quan trọng.
       • Resveratrol cũng có nhiều trong vỏ nho đỏ và rượu vang đỏ (liên quan đến "Nghịch lý của Pháp" – người Pháp ăn nhiều chất béo nhưng ít bệnh tim mạch hơn).
       • Giúp điều hòa và duy trì mức cholesterol trong máu khỏe mạnh, đồng thời tăng cường sức khỏe tổng thể khi lão hóa.
    5. Nấm linh chi:
       • Nổi tiếng với nhiều công dụng, không chỉ hỗ trợ miễn dịch mà còn giúp điều hòa mỡ máu, đặc biệt là cholesterol.
    6. Bạch quả (Ginkgo biloba):
       • Là một trong những loại thảo dược được sử dụng rộng rãi nhất.
       • Có thể có lợi cho việc duy trì mức cholesterol trong máu khỏe mạnh và giúp cải thiện lưu thông máu.
    7. Kỷ tử (Lycium barbarum):
       • Là một loại thuốc bổ truyền thống lâu đời.
       • Đã được khoa học chứng minh là có lợi trong việc tạo ra lượng mỡ trong máu khỏe mạnh và điều hòa chức năng miễn dịch.
    8. Dã sơn tra (Crataegus):
       • Nổi tiếng là loại thảo mộc hỗ trợ tiêu hóa.
       • Nghiên cứu lâm sàng cho thấy nó giúp duy trì mức cholesterol và triglyceride lành mạnh.
       • Cũng có thể loại bỏ gốc tự do và giúp điều hòa chức năng miễn dịch.
  • Với những công dụng tuyệt vời đã được kiểm chứng cả y học cổ truyền lẫn y học hiện đại, các thành phần này đã được đội ngũ nghiên cứu của đại học Thượng Hải Trung Quốc và Đại học Sydney của Úc tổng hợp và bào chế thành viên nang hỗ trợ hạ mỡ máu và duy trì mức cholesterol bình thường tên gọi là CholeSol.

​

• CholeSol bao gồm các thành phần trên với liều lượng cao, đặc biệt hàm lượng Resveratrol trong CholeSol tương đương với 1 lít rượu vang đỏ. CholeSol đã được cục quản lý dược Úc cấp phép như một loại thuốc thảo dược và cho lưu hành rộng rãi.

6. Gan Nhiễm Mỡ Có Nên Dùng Thuốc Tây?

• Trong đa số trường hợp, bạn không nên uống thuốc để điều trị gan nhiễm mỡ.
• Các bác sĩ thường khuyến khích thay đổi lối sống trước.
• Việc dùng thuốc chỉ dành cho các trường hợp bệnh đã tiến triển quá nặng, gan nhiễm mỡ nghiêm trọng kết hợp với các bệnh lý nền hoặc cấp cứu.
• Lạm dụng thuốc trong thời gian dài có thể gây hại cho thận.

Kết Luận

• Đào thải gan nhiễm mỡ là một hành trình dài đòi hỏi sự kiên trì vượt qua những thói quen xấu và ham muốn của bản thân.
• Việc thay đổi lối sống, chế độ ăn uống khoa học và vận động đều đặn là chìa khóa vàng để bảo vệ lá gan.
• Đừng quên thăm khám sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm và có biện pháp xử lý kịp thời.
• Hãy cùng nhau nâng cao nhận thức về căn bệnh này để giữ cho lá gan luôn khỏe mạnh nhé!